soril-2

Вариант № 01

1. Дамжуулагчийн хөндлөн огтлолоор 2 секунд хугацаанд баруун тийш 2кл эерэг цэнэг зүүн тийш 3 кл сөрөг цэнэг зөөгдсөн бол дамжуулагч дахь гүйдлийн хүчийг тодорхойл.

2. 50м эсэргүүцэүтэй дамжуулагчаар 12 А гүйдэл гүйж байсан бол дамжуулагч дээр унах хүчдэлийг тодорхойл.

3. Хэлхээний эсэргүүцлүүд бүгд ижил 60 м бол бүрэн эсэргүүцлийг тодорхойл /

4. Цахилгаан хөдөлгөгч хүч нь 2В, Дотоод эсэргүүцэл нь 30 м гүйдлийн үүсгүүрт 60м ачааны эсэргүүцэл залгав. Үүсгүүрийн коэффициентийг тодорхойл,

5. Хэлхээнд R1 = 10 м, R2= R3=20м , гүйдлийн үүсгүүрийн цахилгаан хөдөлгөгч хүч Е= 6B, дотоод эсэргүүцэл r=10м бол үүсгүүрээр гүйх гүйдлийн хүчийг тодорхойл

6. Цуваа холбогдсон эсэргүүцлүүд дээр ялгарах ,гүйдлийн хүчний чадлууд 3:4 харьцаатай бол эсэргүүцлүүдийн харьцааг тодорхойл,

7. Цахилгаан орон .......................... шилжүүлнэ .

А. Эерэг цэнгийг их потенциалтай цэгээс бага потенциалтай цэгт

В. Эерэг цэнгийг бага потенциалтай цэгээс их потенциалтай цэгт

С. Сөрөг цэнгийг их потенциалтай цэгээс бага потенциалтай цэгт

Д. Эерэг цэнгийг эквипотенциалтай гадаргуу дээгүүр

Е. Сөрөг цэнэгийг эквипотенциалтай гадаргуу дээгүүр

8. Ямар бөөм металд цэнгийг зөөдөг вэ?

А. Электрон В.Электрон ба ион С. Ион Д. Электрон ба нүх Е. Ион ба нүх

Вариант № 02

1. Дамжуулагчийн хөндлөн огтлолоор 2 секунд хугацаанд 3,2* 10²⁰ ширхэг электрон өнгөрсөн бол гүйдлийн хүчийг тодорхойл.

А. 51,2А В.10А С.20А Д.25,6А Е. 30А

2. Дамжуулагчийн төгсгөлүүдийн хоорондох хүчдэл 60В үед гүйдлийн хүч 12А байсан бол дамжуулагчийн эсэргүүцлийг тодорхойл.

3. Хэлхээний эсэргүүцлүүд бүгд ижил 60м бол бүрэн эсэргүүцлийг тодорхойл.

4. Цахилгаан хөдөлгөгч хүч нь 2В, дотоод эсэргүүцэл нь 30м гүйдлийн үүсгүүрт 60м ачааны эсэргүүцэл залгав. Гүйдлийн үүсгүүрээр гүйх гүйдлийн хүчийг тодорхойл.

5. Хэлхээнд R₁= 10м, R₂=R₃=20м, гүйдлийн үүсгүүрийн цахилгаан хөдөлгөгч хүч Е= 6В, дотоод эсэргүүцэл r =10м бол үүсгүүрээр гүйх гүйдлийн хүчийг тодорхойл. /

6. Зэрэгцээ холбогдсон эсэргүүцлүүд дээр ялгарах гүйдлийн хүчний чадлууд ¾ бол эсэргүүцлүүдийн харьцааг тодорхойл,

8. Ямар бөөм хагас дамжуулагчид цэнгийг зөөдөг вэ? 1-р варийнтийн

А. Электрон В.Электрон ба ион С. Ион Д. Электрон ба нүх Е. Ион ба нүх

Вариант № 03

1. Дамжуулагчийн хөндлөн огтлолоор 2 секунд хугацаанд баруун тийш 2А гүйдэл  1 секунд хугацаанд зүүн тийш 3 А гүйдэл гүйсэн бол аль чиглэлд ямар цэнэг зөөгдсөн вэ?

2. 50м эсэргүүцэлтэй дамжуулагчийн төгсгөлүүдийн хоорондох хүчдэл 60В байсан бол гүйдлийн хүчийг тодорхойл.

3. Хэлхээний эсэргүүцлүүд бүгд ижил 60м бол бүрэн эсэргүүцлийг тодорхойл .

4. Цахилгаан хөдөлгөгч хүч нь 2В, дотоод эсэргүүцэл нь 30 м гүйдлийн үүсгүүрт 60м ачааны эсэргүүцэл залгав. Ачааны эсэргүүцлээр гүйх гүйдлийн хүчийг тодорхойл.

5. R₁ – эсэргүүцэлд 2В, R₂- эсэргүүцэлд 3В хүчдэл өгхөд тэдгээр дээр ялгарах чадлын харлцаа ¾ бол эсэргүүцлүүдийн харьцаа R₁/R₂ хэд байх вэ.

8. Ямар бөөм хийд цэнгийг зөөдөг вэ?

А. Электрон В.Электрон ба ион С. Ион Д. Электрон ба нүх Е. Ион ба нүх

Вариант № 04

1. Дамжуулагчаар гүйх гүйдлийн хүч 2 секунд хугацанд ОА-с 6А хүртэл жигд өссөн бол энэ хугацаанд дамжуулагчаар ямар хэмжээний цэнэг зөөгдсөн вэ?

А. 12Кл В.6Кл С.3Кл Д. 4Кл Е.8Кл

2. 20м эсэргүүцэлтэй дамжуулагчаар гүйх гүйдлийн хүч 1А-аас 6А хүртэл өөрчлөгдсөн бол дамжуулагчийн төгсгөлүүдийн хоорондох хүчдэл ямар хязгаарт өөрчлөгдсөн вэ?

А. 0,5В-3В В.2В-12В С.3В-0,5В Д. 12В-2В Е.1В-6В

3. Хэлхээний эсэргүүцлүүд бүгд ижил 60м бол бүрэн эсэргүүцлийг тодорхойл . / Зураг 159/

А.20м В. 90м С.180м Д. 60м Е. 80м

4. Цахилгаан хөдөлгөгч хүч нь 2В, дотоод эсэргүүцэл нь 30м гүйдлийн үүсгүүрт 60м ачааны эсэргүүцэл залгав. Ачааны эсэргүүцэл дээр унах хүчдлийг тодорхойл.

А.0,81В В. 0,99В С.1,33В Д. 1,02В Е. 0,67В

6. R₁ эсэргүүцэлд 2В, R эсэргүүцэлд 3В хүчдэл өгхөд тэдгээр дээр ялгарах чадал тэнцүү байсан бол эсэргүүцлүүдийн харьцаа R₁/ R₂ хэд байх вэ?

А.3/2 В. 2/3 С.9/4 Д. 4/9 Е. 9/8

7. Ямар бөөм шингэнд цэнгийг зөөдөг вэ?

А. Электрон В.Электрон ба ион С. Ион Д. Электрон ба нүх Е. Ион ба нүх

soril-1

Анги..........................                                                 Овог нэр...........................

“ÖÀÕÈËÃÀÀÍ ÒÅÕÍÈÊÈÉÍ ¯ÍÄÝÑ” ÕÈ×ÝÝË

  Бодлого бүр 5 оноо

Цахилгаан эсэргүүцэл

1.                  180 Ом Эсэргүүцэлтэй реостат бэлтгэхийн тулд 0,1 ммквт хөндлөн огтлолын талбайтай никель дамжуулагчийг хэдэн метр авах    хэрэгтэй вэ?
 2.     10 Ом эсэргүүцэлтэй реостат хийхэд 4м урт никель дамжуулагчийн хөндлөн огтлолын талбай ямар байх вэ?
 3.     Хоёр хэсэг зэс дамжуулагчийн урт ижил, хувийн эсэргүүцэл нь адил, хөндлөн огтлолын талбай нь 1,6 ммквдт ба 0,8 ммквдт   бол зэс утаснуудын цахилгаан эсэргүүцлийн харьцааг ол.

4.     1 м урттай 0.5 мм квадрат хөндлөн огтлолын талбайтай дамжуулагч авчээ.  Энэ дамжуулагчтай ижил хувийн эсэргүүцэл, цахилгаан   эсэргүүцэлтэй 10 мм квадрат хөндлөн огтлолын талбайтай дамжуулагч ямар урттай сонгон авах вэ?
                                                           

                                                    Омын хууль
1.   Вольтметрын эсэргүүцэл 1200 Ом .Хэрэв вольметрийн заалт 120В бол вольтметрээр урсан өнгөрч байгаа гүйдлийн хүчийг ол.
2. Амперметрийн эсэргүүцэл 0,1 Ом амперметр 10А гүйдлийн хүч зааж байхад түүн дээр унаж байгаа хүчдэлийг ол.
3. Цахилгаан чийдэнг 120В хүчдэлд залгахад гүйдлийн хүч нь 0,5 А бол чийднгийн хүчдэлийг ол.
4. Реостат бэлтгэхдээ 50м урт 1 ммквадрат хөндлөн огтлолын талбайтай никель утас авчээ. Хэрэв түүний хавчаар дээрхи хүчдэл
 45В байсан бол реостатаар гүйж буй гүйдлийн хүчийг ол.
                                  

                            Дамжуулагчийн цуваа ба зэрэгцээ холболт

 1. Цахилгаан хэлхээний ерөнхий эсэргүүцэл 10 Ом Хэрэв вольтметрийн заалт 5В бол Гүйдлийн хүчийг ол. 2 Ом. 5 Ом  Х Ом 3 эсэргүүцлийг Цуваа холбожээ Х эсэргүүцлийг ол.
2. Тус бүр нь 240 Ом эсэргүүцэл бүхий зэрэгцээ холбогдсон 200 цахилгаан чийдэнг 120В хүчдэлтэй шугаманд залгав. Ерөнхий  эсэргүүцэл болон түүгээр гүйх гүйдлийн хүчийг ол.
3. 4 Ом, 5 ОМ 10 Ом , 20 Ом Эсэргүүцэл бүхий 4 хэрэглэгчийг эхэлээд цуваа дараан нь зэрэгцээ холбов .Хоёр тохиолдолд    ерөнхий эсэргүүцлийг ол.

hicheel-9

                            Хувьсах гүйдлийн үндсэн ойлголтууд

              Хугацаанаас хамаарч хэмжээ чиглэлээ үелэн өөрчилдөг гүйдлийг хувьсах гүйдэл гэнэ. Хувьсах гүйдлийн хэмжээ чиглэлээ тодорхой хугацаанд үелэн өөрчилж бүрэн хэлбэлзэх тэр хугацааг үе (Т) гэнэ. Үеийг секунд (с), миллисекунд (мс), ба микросекунд (мкс)-ээр хэмждэг.

Зураг 1. Хувьсах гүйдлийн график

            Хэвтээ тэнхлэгт t, босоо тэнхлэгт гүйдлийн хүчийг i гүйдлийн үеийг T=0,02с байх тохиолдолд графикийг байгуулав.

            Үений урвуу хэмжигдэхүүнийг давтамж (f) гэнэ.

                                               f= ; Гц=;

            Манай орон, ОХУ, Чех, Болгар, Польш зэрэг орны үйлдвэрийн тоног төхөөрөмж давтамж 50 Гц, Америк, Япон, Франц зэрэг орны тоног төхөөрөмж 60Гц-д ажилладаг.

            Хот хоорондын холбооны агаарын шугамын давтамж 150Гц хүртэл, радио долгионы давтамж 10⁵-10¹⁰ Гц байна.

            Генераторын эргэлтийг n эр/мин-аар тодорхойлсон үед давтамж нь f=  болно.

Жишээ 1: Цахилгаан системийн хэлхээний давтамж f= 50Гц бол үеийг тодорхойл.

                                               T===0,02

Жишээ 2. Хоёр хос туйлтай р=2 генераторын эргэлтийн хурд 1500эр/мин бол хувьсах гүйдлийн давтамжийг ол.

                                               f= ==